Dlaczego warto stosować aminokwasy chronione w żywieniu krów mlecznych 3-4 tygodnie przed wycieleniem?

Niedostateczne pokrycie zapotrzebowania na metioninę, lizynę i histydynę, czyli aminokwasy uważane za najważniejsze dla krów mlecznych ma negatywny wpływ na zdrowie krów oraz wskaźniki rozrodu, nie wspominając już o limitującym wpływie na parametry i ilość produkowanego mleka.

Czas przygotowania do laktacji kluczowy dla zdrowia krów i wydajności mlecznej

Wielu żywieniowców, zootechników oraz osób związanych z produkcją mleka, zgodzi się pewnie z faktem, iż czas przygotowania do laktacji jest jednym z najważniejszych okresów w cyklu produkcyjnym krów mlecznych. To jak przygotujemy krowy niesie swoje konsekwencje przez kolejny okres produkcji. Fundamentalną rolę odgrywa dobrze zbilansowana dawka pokarmowa, nie tylko uwzględniając podstawowe parametry dawki, takie jak pobranie suchej masy, odpowiednia ilość włókna, specyficzny premiks witaminowo-mineralny, czy poziom białka ogólnego. Przy obecnej produkcji, genetyce oraz wiedzy, to zbyt mało do osiągnięcia sukcesu produkcji. Kolejnym etapem w żywieniu krów jest odpowiedni balans pomiędzy poszczególnymi aminokwasami.

Białko mikroorganizmów i białko by-pass

Krowa mleczna jest przeżuwaczem i w jej żwaczu bakterie i pierwotniaki produkują białko, które popularnie nazywamy białkiem mikroorganizmów. Białko mikroorganizmów „przepływa” do jelita cienkiego i po strawieniu enzymami do aminokwasów, wchłaniane jest do krwi, pokrywając wymagane zapotrzebowanie. Pulę aminokwasów wchłanianych jelitowo uzupełniają aminokwasy pochodzące z białka pasz, nie ulegającego rozkładowi w żwaczu (białko by-pass), trawionego w jelicie cienkim.

Białko mikroorganizmów pokrywa zapotrzebowanie na aminokwasy tylko u krów w okresie zasuszenia właściwego, zaś u krów w okresie przejściowym przed i po porodzie ilość aminokwasów dostarczanych z białka mikroorganizmów, a także z białka by-pass jest niewystarczająca dla pokrycia zapotrzebowania. Niedostateczne pokrycie zapotrzebowania na metioninę, lizynę i histydynę, czyli aminokwasy uważane za najważniejsze dla krów mlecznych ma negatywny wpływ na zdrowie krów oraz wskaźniki rozrodu, nie wspominając już o limitującym wpływie na parametry i ilość produkowanego mleka.

Trudności w pokrywaniu zapotrzebowania krów aminokwasami pochodzącymi z białka mikroorganizmów i białka by-pass zrodziły konieczność uzupełniania dawek pokarmowych, podobnie jak robi się to od wielu lat w żywieniu drobiu lub trzody chlewnej.

Niestety, u krów mlecznych nie jest to takie proste. Aminokwasy podawane w dawce pokarmowej są po pobraniu paszy natychmiast rozkładane w żwaczu i nie mogą być częścią puli aminokwasów wchłanianych w jelicie cienkim krowy. Konieczność pokrycia zapotrzebowania na aminokwasy wchłaniane jelitowo u istotnej części krów, zrodziła potrzebę stosowania w dawkach pokarmowych dodatków aminokwasów chronionych przed rozkładem w żwaczu.

Metionina to coś więcej niż tylko mleko

Szczególne znaczenie ma stosowanie dodatków chronionej metioniny, której brakuje w większości dawek pokarmowych stosowanych w żywieniu krów w naszym kraju.

Metionina jest nie tylko aminokwasem niezbędnym do syntezy białek mleka, ale również potrzebna jest do utrzymania prawidłowego bilansu energii (syntezy glukozy), do prawidłowego funkcjonowania wątroby (uwalniania VLDL, czyli lipoprotein o niskiej gęstości, niezbędnych w zapobieganiu stłuszczenia wątroby). Schemat poniżej pokazuje wpływ chronionej metioniny na prawidłowe funkcjonowanie wątroby.

Rys 1. Wpływ niedoboru metioniny strawnej jelitowo na funcjonowanie wątroby

Rys 2. Funkcjonowanie wątroby po uzupełnieniu niedoborów metioniny strawnej jelitowo

Rys 3. Wpływ zawartości metioniny strawnej jelitowo w dawce na poziomy ß-hydroxymaślanu oraz ciał ketonowych w drugim tygodniu laktacji

W opinii wielu fachowców, wpływ dodatku chronionej metioniny na zdrowie krów jest znacznie ważniejszy „ekonomicznie” niż wzrost wydajności mleka i białka w mleku. Dzięki stosowaniu preparatów chronionej metioniny w okresie przedwycieleniowym, możemy spodziewać się mniejszej zachorowalności krów na ketozę, przemieszczenie trawieńca, zapalenie błony śluzowej macicy oraz zapalenie gruczołu mlekowego.

Jak już wspomniano, dodatek chronionej metioniny ma istotny wpływ na funkcjonowanie wątroby, a także na funkcję układu odpornościowego krów. Jego stosowanie powinno rozpocząć się w okresie przejściowym przed porodem, tj. w ostatnich 3-4 tygodniach ciąży i być kontynuowane w grupie krów „świeżo wycielonych” oraz wysokoprodukcyjnych.

Metionina chroniona istotnie wpływa na wielkość oraz jakość zarodków, redukując również ich straty poprawiając tym samym wskaźnik reprodukcji oraz brakowanie krów (Toledo et al., ADSA 2015).

Pozytywny wpływ stosowania chronionej metioniny w żywieniu krów w okresie close up, na pobranie suchej masy w okresie przejściowym oraz na redukcję problemów metabolicznych w okresie okołowycieleniowym wykazało doświadczenie wykonane przez Osorio i wsp. (2013, 2014a,b, 2015).

Rys.4 Wpływ zastosowania chronionej metioniny w dawce pokarmowej na pobranie suchej masy

Dzięki dobrze zbilansowanej dawce pokarmowej u krów w okresie close up istotnie wpływamy na pobranie suchej masy przed wycieleniem i w pierwszych dniach po wydzieleniu, zmniejszając ryzyko wystąpienia przemieszczenia trawieńca. Redukujemy również częstość występowania ketozy. Metionina chroniona wspiera również funkcje wątroby oraz ogranicza występowanie syndromu stłuszczenia wątroby, który jak się okazuje, nie dotyczy tylko krów w zbyt wysokiej kondycji ciała.