Kiszonka z traw w 5 krokach

W hodowli bydła kluczowe znaczenie ma zabezpieczenie bazy paszowej na cały sezon. Trawy możemy wysuszyć i uzyskać w ten sposób paszę w postaci siana. Zadanie to jest jednak w naszym „kapryśnym” klimacie trudne do wykonania i obarczone utratą cennych składników odżywczych. Najlepszą metodą konserwacji traw w celu ich długiego przechowywania jest prawidłowe zakiszenie – twierdzi Hanna Nowak z Corteva Agriscience, partnera Krowie na Zdrowie – programu dla hodowców bydła mlecznego.

Proces przygotowania kiszonki z traw można przeprowadzić w pięciu krokach, których celem jest uzyskanie dobrej, jakościowej paszy dla zwierząt.

Krok pierwszy – najtrudniejszy

Działania należy zacząć od założenia użytku zielonego lub jego odnowienia. W tym czasie określamy skład runi, wysiewając wysokogatunkowe trawy, które będą właściwe dla danego stanowiska. Na tym etapie dobieramy gatunki i odmiany roślin, znamy ich potencjał plonowania i tolerancję na czynniki zewnętrzne, np. niedobór lub nadmiar wody, zimotrwałość.

Krok drugi – właściwa uprawa

Obejmuje nawożenie i pielęgnację użytków zielonych, zgodnie z regułami dobrych praktyk agrotechnicznych oraz adekwatnie do bieżących potrzeb roślin.

Krok trzeci – zbiór

Zbiór traw w określonej fazie wzrostu i rozwoju roślin wpływa na zawartość włókna i białka, a koszenie w odpowiedniej porze dnia i podsuszanie na pokosie – na zawartość cukrów. Na liczbę pokosów wpływa termin pierwszego koszenia oraz przebieg pogody w całym sezonie wegetacyjnym. Zbiór uzależniony jest od warunków atmosferycznych. Przed koszeniem sprawdzić należy prognozę pogody. Ma to na celu uniknięcie opadów deszczu. Kosząc trawy w warunkach dużego nasłonecznienia uzyskujemy wyższy poziom cukrów, a podsuszając zagęszczamy składniki odżywcze w zbieranym materiale roślinnym. Skoszoną trawę warto przetrząsać na pokosie, a lekko podsuszoną zbierać następnego dnia. Dzięki temu zebrany surowiec uzyskuje optymalną zawartość składników odżywczych, a ponadto można go łatwo ubić w silosie/rękawie/pryzmie. System przechowywania kiszonek zależy od dostępności maszyn, miejsca i możliwości gospodarstwa. Każdy ze sposobów ma swoje zalety.

Krok czwarty – zakiszanie

Biologiczny proces zakiszania, polega na obniżeniu pH zebranego materiału roślinnego przy pomocy kwasów organicznych, które powstają w procesie fermentacji cukrów, przy udziale bakterii kwasu mlekowego. Proces fermentacji i prawidłowe zakonserwowanie surowca, warunkujące stabilność kiszonki na stole paszowym, modyfikować możemy przez dodanie wyselekcjonowanych bakterii kwasu mlekowego. Dzięki temu kiszonka uzyskuje odpowiednie pH, wynoszące 4–4,2, właściwą proporcję kwasów mlekowego i octowego, dochodzi także do zahamowania produkcji kwasu masłowego.

Wzmocnić efekt

Produktami wpływającymi na procesy fermentacji w zakiszanym materiale są inokulanty marki Pioneer® firmy Corteva Agriscience. Asortyment inokulantów Pioneer® dzielimy ze względu na zawarte w nich bakterie oraz specyfikę ich działania.

Produkt 1188 marki Pioneer® bazuje na homofermentatywnych bakteriach kwasu mlekowego, są to cztery szczepy Lactobacillus plantarum i dwa szczepy Enterococcus faecium. Inokulant znakomicie sprawdza się w zielonkach trudno kiszących się o obniżonej zawartości cukrów, mokrych trawach. Dodatek inokulantu 1188 do trudno zakiszającego się materiału o niskiej zawartości suchej masy i wysokiej zawartości białka sprawia, że od samego początku proces fermentacji przebiega prawidłowo, w kierunku produkcji kwasu mlekowego nawet przy niskiej zawartości cukru. Ograniczony zostaje ponadto ubytek suchej masy i niekontrolowany rozkład białka do amoniaku. Największą zaletą stosowania produktu jest to, że uzyskujemy wysokiej jakości paszę, nawet z surowca pozyskiwanego w deszczowych warunkach.

W produkcie 11G22 Rapid React™ zawarte są bakterie, które pracują na doskonałą jakość kiszonek. Inokulant bazuje na najlepszych szczepach bakterii homofermentatywnych – L. plantarum i dwóch szczepach bakterii heterofermentatywnych – L. buchneri. Organizmy te powodują, że proces fermentacji zachodzi w bardzo szybkim tempie, pH zaczyna spadać już w momencie podania produktu. Bakterie działając szybko sprawiają, że skarmianie powstałą kiszonką można rozpocząć już nawet po tygodniu od jej przygotowania, a materiał taki nie zagrzewa się na stole paszowym. Kontrolowany proces fermentacji sprawia, że najcenniejsze składniki odżywcze (cukry i białka) chronione są w zakiszonym materiale roślinnym. Inokulant ten polecany jest szczególnie do kiszonek z traw wysokocukrowych, zbóż oraz traw w mieszankach z roślinami bobowatymi, przy suchej masie wynoszącej 30–42%.

Bakterie zawarte w zaawansowanym technologicznie produkcie 11GFT marki Pioneer® wykazują doskonałe działanie usprawniające procesy zakiszania surowca. Inokulant wpływa na zamianę pH w zakiszanym materiale roślinnym, jego stabilność na stole paszowym oraz strawność włókna w kiszonce. Odpowiednio dobrana kombinacja szczepu bakterii heterofermentatywnych L. buchneri, sprawia, że w procesie fermentacji dochodzi do rozpadu połączeń ligninowych i uwolniona zostaje dodatkowa energia z włókna, której nie można wyzwolić w inny sposób. Kwasy wpływają na stabilność zakiszonego materiału w warunkach tlenowych. Dwa szczepy bakterii homofermentatywnych kwasu mlekowego L. plantarum wpływają z kolei na obniżenie pH i ochronę cennych składników pokarmowych. 11GFT marki Pioneer® jest produktem dostosowanym do potrzeb najbardziej wymagających klientów, oczekujących najwyższej jakości kiszonek z traw, zbóż i mieszanek traw z roślinami wysokobiałkowymi. Zastosowanie inokulantu 11GFT zalecane jest gdy sucha masa zebranego surowca wynosi 35–45%. Minimalny czas silosowania to 6–8 tygodni.

O tym warto wiedzieć

Wszystkie inokulanty marki Pioneer® znakomicie rozpuszczają się, a po wymieszaniu tworzą jednorodny roztwór. Zalecane jest jego dozowanie przy użyciu aplikatorów Appli-Pro® marki Pioneer®. Do sporządzenia roztworu wykorzystać można wodę „z kranu”, ponieważ dodatkową zaletą inokulantów jest ich odporność na działanie chloru zawartego w wodzie pochodzącej z sieci wodociągowej. Dawkowanie inokulantów wynosi 1 gram bakterii na tonę masy zielonej.

Przewiędnięty materiał roślinny z prawidłowo zaszczepioną florą bakteryjną należy bardzo dokładnie ugnieść, tak aby pozbyć się z niego powietrza (wycisnąć je). W celu prawidłowego ugniecenia: im bardziej suchy jest zebrany materiał, tym drobniej należy go pociąć. Jeśli zebrany materiał był mokry (SM poniżej 32%), to należy pozostawić go w możliwie dłuższych fragmentach (ograniczając jego skracanie). Działanie takie pozwoli uniknąć nadmiernych wycieków cennych soków kiszonkarskich.

Krok piąty – skarmianie kiszonki

Kiszonka przygotowana z traw z zastosowaniem inokulantów marki Pioneer® zawiera szereg składników odżywczych, jest stabilna na stole paszowym oraz ma przyjemny zapach i strukturę. Co ważne, jest ona bardzo chętnie pobierana przez zwierzęta.